Britania dhe SHBA nisin “Epokën e Artë” të Teknologjisë: Investime rekord në Shkencë dhe Inovacion

Britania dhe Shtetet e Bashkuara kanë shpallur një “epokë të artë” të teknologjisë, duke nënshkruar një marrëveshje historike për shkencën dhe inovacionin. Kryeministri Sir Keir Starmer e konsideroi këtë valë investimesh prej 250 miliardë paundësh gjatë vizitës shtetërore si dëshmi se Mbretëria e Bashkuar “është duke lënë gjurmë në shkencë dhe inovacion”, më shumë se çdoherë më parë.

Partneriteti i ri teknologjik dhe investimet historike

Marrëveshja, e njohur si “Technology Prosperity Deal”, u publikua zyrtarisht më 18 Shtator, duke përfaqësuar një memorandim bashkëpunimi ndërmjet Londrës dhe Uashingtonit. Ajo angazhon të dy qeveritë të punojnë së bashku në inteligjencën artificiale, kompjuterët kuantikë dhe energjinë bërthamore civile. Investimet vijnë pas një pakete prej 31 miliardë paundësh në teknologji dhe AI të bëra nga kompani amerikane pak ditë më parë.

Gjatë një takimi në Chequers, Kryeministri Starmer e cilësoi marrëveshjen si “një hap gjenerues në marrëdhëniet tona me SHBA-në”, që do të ndikojë tek miliona qytetarë në të dy anët e Atlantikut. Presidenti Trump, në krah të tij, theksoi se Britania është “partneri ynë i parë në mbrojtje, tregti dhe tashmë në teknologji”. Të dy udhëheqësit theksuan rëndësinë e bashkëpunimit dhe të besimit që ekziston mes vendeve.

Downing Street njoftoi se vizita shtetërore është shoqëruar me premtime të paprecedentë investimi – 250 miliardë paund të garantuara nga kompani të mëdha në sektorë të ndryshëm. Vetëm kompanitë amerikane kanë vendosur mbi 150 miliardë paund për projekte të reja në Britani, paketa më e madhe investimesh e këtij lloji në histori.

Fokusi në Inteligjencë Artificiale, Bërthamë dhe Mundësi të Reja për Punësim

Gjigantët e teknologjisë si Microsoft, NVIDIA dhe Google kanë konfirmuar plane ekspansioni me vlera miliardëshe. Blackstone ka premtuar 100 miliardë paund investime në dekadën e ardhshme, ndërsa Prologis dhe Palantir shtojnë kontributin e tyre përkatësisht me 3.9 miliardë dhe 1.5 miliardë paund. Ndërkohë, kompani britanike si Nscale, Arm dhe Oxford Quantum Circuits janë pjesë e këtij bashkëpunimi, me qeverinë që e quan “rrugë me dy drejtime për kryeqytet, talent dhe inovacion”.

Qeveria britanike parashikon krijimin e të paktën 7,600 vendeve pune të reja direkt, ndërsa më shumë se 15,000 pozicione do të hapen në sektorë rajonalë, duke filluar nga “AI Growth Zone” në Veri-Lindje e deri te nismat bërthamore në mbarë vendin.

Memorandumi përcakton hapësira të rëndësishme bashkëpunimi, përfshirë kërkime të avancuara në AI, burime të përbashkëta kompjuterike dhe partneritet në mjekësi, bioteknologji dhe eksplorim hapësinor. Sipas qeverive, synimi është të “sjellim Epokën e Artë të re të Inovacionit për të forcuar lirinë dhe mirëqenien për brezat që vijnë”.

Kryeministri Starmer e përshkroi këtë sinergji si bashkim të kapitalit amerikan dhe zgjuarsisë britanike, duke theksuar se Mbretëria e Bashkuar ka një sektor të teknologjisë prej një trilioni dollarësh, universitetet më të mira në rajon dhe shumë fitues të Nobelit.

Nga rezultatet e para priten përshpejtim i zhvillimit të barnave përmes simulimit kuantik, energji më të pastër nga reaktorët e rinj bërthamorë dhe kapacitet të shtuar kompjuterik për kompanitë e vogla. NVIDIA po sjell 120,000 GPU të avancuara në Britani – implementimi më i madh europian. OpenAI ka konfirmuar projektin “Stargate UK”, një bashkëpunim për superkompjuterë me Nscale dhe Microsoft.

Në marrëveshje është përfshirë gjithashtu pavarësimi nga karburanti bërthamor rus deri më 2028. Qeveria e lidh këtë komponent me sigurinë energjetike, kosto më të ulët dhe përfitime për miliona familje dhe biznese.

Ministrja e Teknologjisë, Liz Kendall, tha se partneriteti i ri do të sjellë vende të reja pune, trajtime të reja shpëtuese dhe përparim shumë herë më të shpejtë shkencor për qytetarët britanikë.

Memorandumi nuk është ligjërisht i detyrueshëm, por të dy qeveritë do të krijojnë një grup pune në nivel ministror brenda gjashtë muajve dhe do të mbajnë rishikime vjetore për të monitoruar progresin, duke reflektuar politika të përbashkëta dhe vlera të ngjashme.

Në mbyllje të takimit, Presidenti Trump deklaroi: “Ky bashkëpunim i qëndrueshëm është arsyeja pse Britania ishte vendi i parë me të cilin kemi bërë një marrëveshje tregtare historike — dhe tani, vendi i parë me të cilin kemi bërë marrëveshjen historike të teknologjisë. Së bashku do të udhëheqim.”

Tags: Britania-SHBA, marrëveshje teknologjie, investime historike, inteligjencë artificiale, energji bërthamore, krijimi vende pune