pexels-tara-winstead-8386440.webp
Zbulimi i ri me inteligjencë artificiale ndalon humbjet trilionëshe
Data: 10/10/2025 12:10

Një kornizë e re e Inteligjencës Artificiale pretendon se ka zgjidhur një nga mangësitë më të mëdha të teknologjisë, duke prodhuar çdo herë të njëjtat përgjigje. Ky përparim, sipas krijuesit të saj, mund të rikthejë besimin dhe stabilitetin te makinat që tashmë ndikojnë në marrjen globale të vendimeve.

Zgjidhja që garanton konsistencë të plotë në përgjigjet e AI

Një studiues britanik, Martin Lucas, Chief Innovation Officer në Matrix OS dhe TheaHQ, ka prezantuar një sistem të ri të quajtur Decision Physics. Ky sistem, sipas Lucas, mund të bëjë që Inteligjenca Artificiale të jetë plotësisht konsistente. Ndryshe nga modelet aktuale si ChatGPT apo Google Gemini, të cilët varen nga probabiliteti dhe japin përgjigje kontradiktore ndaj të njëjtave pyetje, Decision Physics prodhon të njëjtin rezultat çdo herë.

Gjatë provave të drejtpërdrejta, 1,000 kërkesa identike gjeneruan 1,000 përgjigje identike. Çdo rezultat u verifikua në mënyrë të pavarur përmes regjistrimeve me nivel auditimi që konfirmuan përsëritshmërinë perfekte.

Raporti i publikuar me titullin “The 30 Per Cent Problem: The World Is Arguing with Its Own Machines” tregon se paqëndrueshmëria e AI-së moderne mund t’i kushtojë ekonomisë globale deri në 17.2 trilionë paund humbje vlere. Lucas thekson se infrastruktura moderne e AI-së është ndërtuar mbi probabilitet dhe jo mbi ligje fizike. Ai shprehet se modelet aktuale mund të bien ndesh me vetveten mes dy përdorimeve, gjë që cënon besueshmërinë, përputhshmërinë me ligjin dhe llogaridhënien.

Ligjet e reja të besueshmërisë së Inteligjencës Artificiale

Framework-u i ri zëvendëson hamendësimet statistikore me ‘llogaritje determinuese’. Kjo do të thotë që pyetjet identike, në kushte identike, gjithmonë japin të njëjtat përgjigje. Skuadra e Lucas ka përcaktuar katër “ligje” që e udhëheqin këtë proces: inputet identike prodhojnë outpute identike; deklaratat e barasvlershme zgjidhen në të njëjtën mënyrë; çdo përgjigje mban rekord të origjinës së saj; të gjitha rezultatet qëndrojnë të qëndrueshme edhe kur modeli apo të dhënat përditësohen.

Mjedisi i testimit, i quajtur TheaHQ Deterministic Build Pack, eliminon rastësinë përmes orareve të fiksuara dhe regjistrimeve të verifikimit. Çdo provë prodhoi gjithmonë një rezultat të identik në nivelin më të vogël të matjes dixhitale, duke garantuar nënshkrim identik të të dhënave – një “shenjtim” elektronik për të konfirmuar përputhshmërinë e plotë midis dy skedarëve. Kjo verifikim provon se nuk ka pasur asnjë lloj devijimi ose rastësie në përgjigjet e sistemit.

Lucas, këshillues i ish-Kryeministrave britanikë për strategji të të dhënave dhe autor i disa librave për sistemet e vendimmarrjes, beson se ky zbulim hap një epokë të re për Inteligjencën Artificiale. Ai thekson se garantimi i qëndrueshmërisë së rezultateve mund të revolucionarizojë përdorimin e AI në financa, shëndetësi, mbrojtje dhe administratë publike – fusha ku llogaridhënia dhe përputhshmëria janë kritike. Për herë të parë, rregullatorët mund të gjurmojnë çdo vendim të automatizuar deri në burimin e tij.

Matrix OS pozicionohet si një platformë inxhinierike vendimmarrjeje që kombinon shkencën e sjelljes, matematikën dhe automatizimin. Ndërkohë, TheaHQ fokusohet në ndërtimin e sistemeve determinuese që përfshijnë inteligjencën emocionale, arsyetimin simbolik dhe përsëritshmërinë maksimale.

Në deklaratën e saj, Matrix OS thekson: “Inteligjenca Artificiale, siç e njohim sot, ka një problem 30%. Çdo model i madh gjuhësor (nga ChatGPT te Gemini) prodhon përgjigje të ndryshme ndaj të njëjtës pyetje, edhe kur kushtet janë identike. Kjo paqëndrueshmëri nuk është një defekt – është një tipar i probabilitetit, që i kushton botës triliona.”

Eventi GITEX GLOBAL 2025 do të sjellë në vëmendje rolin në rritje të AI-së në sektorët kritikë për të ardhmen. Në Dubai, mbi 6,800 kompani dhe 2,000 startup-e nga 180 vende do të prezantojnë risitë më të fundit në bioteknologji, kompjuterikë kuantik, gjysmëpërçues dhe infrastrukturë të të dhënave. Si partner mediatik, The European do të raportojë nga Dubai me analiza ekskluzive nga liderët që po formësojnë valën e ardhshme të Teknologjisë dhe AI-së.

Tags: inteligjenca artificiale, AI determinuese, Decision Physics, Matrix OS, konsistenca në AI, humbje ekonomike AI