Ndërsa startup-et e programimit me inteligjencë artificiale si Cursor arrijnë të mbyllin raunde të mëdha financimi brenda vetëm tre viteve nga krijimi, rruga e Replit drejt një vlerësimi prej 3 miliardë dollarësh ka qenë gjithçka përveçse e shpejtë. Për CEO-n Amjad Masad, i cili prej vitit 2009 është angazhuar në krijimin e mjeteve që demokratizojnë programimin, kjo është një histori sfidash të vazhdueshme. Gjatë viteve të para, Replit u përball me shumë modele biznesi të pasuksesshme, mbeti për një kohë të gjatë me të njëjtin nivel të të ardhurave dhe madje vitin e kaluar u detyrua të shkurtojë gjysmën e stafit. Por pikërisht pas këtij momenti të vështirë ndodhi kthesa e madhe.

Rritje marramendëse pas sfidave të shumta

Fillimi i këtij muaji e gjeti kompaninë në Silicon Valley duke mbyllur një raund prej 250 milionë dollarësh të drejtuar nga Prysm Capital, duke trefishuar vlerësimin krahasuar me 2023. Ky sukses erdhi falë një rritjeje të jashtëzakonshme të të ardhurave, nga vetëm 2.8 milionë dollarë në vitin e kaluar në 150 milionë dollarë të ardhura të bazuara vjetore, në më pak se një vit. Për Masad, ky moment shënon kulmin e 16 viteve përkushtim ndaj një qëllimi të guximshëm: krijimit të një miliard programuesve në botë dhe demokratizimit të programimit për të gjithë.

Historia e tij personale nis që nga viti 2009, kur zhvilloi përvojën e parë të programimit online, më pas u bë një prej inxhinierëve të parë tek Codecademy, duke dhënë një kontribut të rëndësishëm në revolucionin e kurseve online (MOOC). Pavarësisht kësaj, ndërtimi i një biznesi të qëndrueshëm u tregua shumë më i vështirë. Replit, që u themelua në 2016, kaloi tetë vite duke kërkuar modelin e duhur të biznesit dhe produktit, duke qëndruar praktikisht në të njëjtën shifër të të ardhurave për vite me radhë. U eksperimentua me shitje për shkolla dhe modele të tjera, por asnjë nuk solli rritjen e pritur.

Fokus i ri dhe transformim drejt sukseseve të mëdha

Për të përballuar situatën, Replit ndërtoi një infrastrukturë të avancuar për ambientet e zhvillimit në cloud dhe funksionin e “multiplayer coding”, duke sjellë bashkëpunimin në programim ashtu si Google Docs për dokumentet tekst. Megjithatë, fitimi nuk reflektonte avancimin teknologjik dhe vitin e kaluar, u desh të reduktohej stafi nga 130 në rreth 60 persona për të ulur kostot dhe për të siguruar mbijetesën.

Çelësi i suksesit rezultoi të ishte lansimi i Replit Agent në vjeshtën e kaluar – një sistem i parë i kodimit me bazë agjentësh që mund të programojë, debugojë, implementojë dhe menaxhojë databazat automatikisht, duke u shndërruar në një partner të vërtetë zhvillimi. Kjo inovacion solli një strategji të re: Replit la pas tregun e zhvilluesve profesionistë, duke u fokusuar në standardizimin e programimit për punonjësit white-collar pa histori teknologjike. Kjo qasje u vlerësua menjeherë, me të ardhurat që arritën nivelin 150 milionë dollarë dhe një margin fitimi mbi 80% në kontratat enterprise.

Ky sukses u vërtetua edhe nga raporti i parë i shpenzimeve të inteligjencës artificiale i Andreessen Horowitz (A16Z), ku Replit u rendit si platforma e tretë më e përdorur. Ndërkohë që produktet e tyre përdoren nga kompani si Zillow, Duolingo dhe Coinbase, Replit është një prej shoqërive të rralla në këtë sektor që është fitimprurëse, duke shmangur “kurthin e marginës negative” që preokupon konkurrentët.

Pavarësisht këtyre arritjeve, nuk ka munguar as aspekti i rrezikut: në korrik, një incident viral me fshirjen aksidentale të databazës së një investitori nxiti kompaninë të përmirësojë menjëherë sigurinë, duke ndarë linjat e testimit nga databazat reale. Kjo qasje e shpejtë ndaj problemeve përforcoi reputacionin e Replit për siguri dhe inovacion.

Sidoqoftë, Replit mbetet nën presion nga gjigantët e AI si Anthropic dhe OpenAI, të cilët kanë burime të mëdha dhe mund të integrojnë mjetet e tyre direkt në modelet bazë. Përparësia kryesore e Replit qëndron te specializimi për përdoruesit joprofesionistë dhe efikasiteti kapital – kompania ende qëndron mbi 350 milionë dollarë fonde, duke planifikuar të shtojë kapacitetet, të shpejtojë zhvillimin e produktit dhe të ndërmarrë blerje të reja në të ardhmen e afërt.

Për Masad, sfidat nuk mungojnë, por eksperienca i ka mësuar të ruajë qetësinë dhe të qëndrojë i fokusuar te vlerat dhe qëllimet. Pas shumë cikleve të “hype”-it në teknologji, Replit përbën shembull të qartë për një kompani që arrin të diferencohet dhe të sjellë përfitim të qëndrueshëm në tregun e vështirë të AI dhe programimit.

Tags: Replit, inteligjenca artificiale, startup, programim, cloud development, inovacion